Võ Lâm Chợ Lớn
Tác Giả: Hương Trà
Những khu phố bán thuốc Bắc thơm lựng, những con đường treo đầy lồng đèn, đầu lân sặc sỡ; những ngôi chùa Minh Hương thâm u ngày nào cũng mịt mù nhang khói... Tất cả đặc thù đó ở khu vực người Hoa - Chợ Lớn sẽ chưa đủ phong vị nếu không nhắc tới những võ đường với các môn phái cổ truyền độc đáo có trên hàng trăm năm tuổi.
+ Lạc vào rừng võ
Đi lòng vòng hết cả giờ đồng hồ quanh các khu phố nhỏ đông đúc ở quận 5, chúng tôi mới tìm được Câu lạc bộ Lệ Chí - nơi đóng đô của đội lân Thắng Nghĩa và phái võ Thái Lý Phật có bề dày hơn 200 năm khai sáng. Tiếng nhạc Hoa xen lẫn những tiếng hô hào sảng của hơn 30 môn sinh trong võ phục quần đen áo thun trắng, thắt đai đỏ, giày ba-ta vải cột dây trông gọn gàng, khỏe mạnh. Có người chỉ chừng 12 -15 tuổi, có người 20 -25: nhóm đang tập nhào lộn, uốn dẻo; nhóm khác đi những bài quyền điêu luyện, đẹp mắt. Vị võ sư trẻ Huỳnh Chí Dân thắp nén hương trên bàn thờ tổ có treo hình ông Quan Công mặt đỏ rồi bước ra giữa phòng. Anh biểu diễn cho mọi người xem màn cong người nằm trên bàn đinh, lấy đá tảng đè trên bụng để hai võ sĩ dùng búa tạ đập mạnh. Những mảnh đá xanh vỡ vụn cùng với nhiều ánh mắt thán phục làm không khí trong phòng rộn ràng hẳn lên. Sư phụ của anh - ông Đặng Tây, 87 tuổi, truyền nhân chánh tông đời thứ 4 của môn phái Thái Lý Phật, từ Quảng Đông (Trung Quốc) lưu lạc sang Việt Nam cách đây 70 năm, ngồi mỉm cười vuốt chòm râu dài trắng xóa. Theo ông, các phái võ cổ truyền của Trung Quốc ở Chợ Lớn hiện nay chỉ còn có Võ Đang, Nga Mi, Thái Cực Quyền Lang, Trường Quyền và Thiếu Lâm; trong đó mạnh nhất là Thiếu Lâm (chủ yếu là Nam phái) bao gồm nhiều chi, phân nhánh thành Châu Gia, Hồng Gia, Bạch Mi, Thái Lý Phật, Vịnh Xuân, Bạch Hổ... Người ngoài không thể nào thấy được sự khác biệt giữa các phái võ vì thủ pháp phần nhiều giống nhau. Người làng võ thâm niên lắm mới có thể phân biệt được qua cung cách bái tổ (mở bài) hoặc sở trường độc đáo của từng môn phái. Võ Đang mạnh về công lực, Thiếu Lâm thâm hậu, Hồng Gia thiên về nội công và tuyệt chiêu "nhất chỉ định trung nguyên", Nga Mi thì linh hoạt uyển chuyển, Bạch Mi biến hóa khôn lường và có ngón "phụng nhãn" rất độc đáo, còn ngón "báo hình" là thế mạnh của Thái Lý Phật...
+ Múa lân và chữa trật đả để nuôi võ thuật
Nằm cuối con hẻm 544 Hàm Tử (quận 5), nhà của võ sư Lưu Kiếm Xương - chưởng môn nhân hiện nay của phái Thiếu lâm Châu Gia - ngày nào cũng đông nghịt người đến bốc thuốc, chữa trật đả, sai khớp, bong gân... người Việt có, người Hoa có. Tiếng tăm của ông phần lớn nhờ phát dương quang đại môn phái với hàng tá huy chương vàng, bạc giành được trong các cuộc liên hoan ở Thái Lan, Singapore, Nhật Bản, Triều Tiên; bản thân ông cũng từng được UBND TPHCM tặng bằng khen năm 2000 "Vì sự nghiệp bảo vệ nền văn hóa dân tộc". Ông chữa trị mát tay, phong thái nhẫn nại, nhẹ nhàng; bàn tay to bè nhưng nắn gối, băng bó rất nhanh nhẹn, mỗi lần khám chỉ lấy ít tiền thuốc chiếu lệ. Ông nói, mấy đời họ Lưu xem nghề bốc thuốc như làm việc thiện, cả tiền thu được nhờ vào biểu diễn lân - sư - rồng cũng đều sử dụng vào mục đích cứu người, chữa bệnh. Ông cười và đọc sảng khoái một câu của người xưa nói về nghề võ: "Giáo quyền giáo cước, cố đắc thực bất cố đắc trước" rồi lại phân bua: "Thấy nghề tụi tôi có ai giàu bao giờ đâu!". Hiện nay, hàng tháng ông vẫn thu nhận đệ tử để truyền đạt những thế võ căn bản. Một lớp kéo dài khoảng 3 tháng, sau đó tùy thuộc vào năng khiếu và nhất là hạnh kiểm của môn sinh mà tuyển lọc đào tạo kungfu cao hơn. Và cũng nhằm rèn luyện để nâng cao trình độ, đẳng cấp, họ phải trải qua các hoạt động thường xuyên của đội lân. Chợ Lớn hiện đang có gần 20 đoàn lân lớn, nhỏ của người Hoa hoạt động (chưa kể một số nằm rải rác ở quận 11, quận
và cũng có chừng đó võ đường gắn liền. Ngoài lân - sư - rồng Nhơn Nghĩa Đường - Châu Gia, lân Thắng Nghĩa - Lý Thái Phật, còn có lân Tinh Anh - Võ thuật Nghiên cứu xã, lân sư tử Trần Minh - Thái cực đường lang, lân Liên Nghĩa - Hồng Quyền... Trong đó có nhiều người phải mất 20 - 25 năm luyện tập liên tục để đạt cảnh giới thâm hậu của võ thuật, có thể dùng ý nghĩ để điều khiển khí huyết trong người, nghe hướng gió ra chiêu ra đòn mà trong các pho tiểu thuyết kiếm hiệp của Kim Dung miêu tả rất kỹ lưỡng, tưởng chừng chỉ huyễn hoặc.
+ Tinh thần thượng võ
Giới võ lâm Chợ Lớn còn truyền tụng lại trận thư hùng của hai đội lân hồi năm 1943: lân Bình Xuyên của Tám Mạnh xuất thân từ đất Chánh Hưng - quận 8, mới thành lập nhưng dựa vào thế mạnh chơi ngông làm một đầu lân râu bạc để du xuân (lân gắn râu bạc là qui ước cho những đội có trên 20 năm tuổi, đã xếp vào đẳng cấp cha ông); sau đó đem múa may ở xóm Cầu Dừa mà đối diện là vùng hoạt động của đội lân Hai Lại, một tay anh chị đứng bến cầu Ông Lãnh. Như bị chọc tức, Hai Lại cho đàn em qua đánh, trận chiến kéo dài 2 tiếng đồng hồ làm 30 người thiệt mạng. Cảnh sát bót se-nho ở cầu Ông Lãnh hồi đó chạy tới cũng chỉ dám đứng bắn chỉ thiên thị oai. Nội vụ ra tòa, Tám Mạnh có tay trong vận động nên được tha bổng, Hai Lại lãnh án chung thân khổ sai đày Côn Đảo. Ra đó chưa được vài tuần, Hai Lại bị một đàn em của Tám Mạnh thủ tiêu bằng cách cột đá vào khăn rằn quất vô thái dương Hai Lại rồi đạp xuống suối lúc tù nhân được đưa lên núi đốn củi.
Do đó, tinh thần thượng võ, biết lễ nghĩa, khiêm tốn luôn là nền tảng của mọi công phu rèn luyện nội lực và cả đạo đức, nhân phẩm cho người học võ. Mỗi phái võ đều đưa ra những nội qui rất nghiêm minh: nhẹ thì xử phạt, nặng thì đuổi khỏi môn phái, cho nên đa số người võ nghệ cao cường đều đã trải qua biết bao thử thách và rèn luyện cả về tinh thần lẫn thể chất. Tuy nhiên, bởi không phải là một nghề, một nguồn kiếm ra tiền nên thế hệ thanh niên người Hoa hiện nay cũng lo sợ sự bất ổn về kinh tế của nó, còn ít người muốn trở thành một thành viên cố định trong các lò võ, các đội múa lân. Nhiều người thay vì học võ, họ đã đi học làm thợ thiếc, thợ tiện; hoặc như trào lưu thời thượng họ dành thời gian để học Anh ngữ, vi tính. Đầu thu một võ sinh chỉ có 35-40.000đ/tháng mà tiền sân bãi đã mất hết 30% trên tổng số đó rồi. Tinh thần chủ yếu chỉ còn được hâm nóng và nuôi dưỡng bằng sự ham thích mà thôi!
nguồn:
http://thuvien.datviet.com/chitiet.asp?ID=50138&TheLoai=21